Tersine Mühendislik ile ilgili Sık Sorulan Soruları 15 yıllık uygulamacı deneyimimiz ile sizler için derledik...
❓ Tersine mühendislik sonrası elde edilen CAD modelim üretime direkt uygun olur mu?
✅ Evet, uygun olabilir. Ancak burada kritik nokta, modellemenin genel imalat kurallarına uygun şekilde yapılmış olmasıdır.
- Eğer STL verisinden otomatik CAD modelüreten yazılımlar kullanırsanız, sistem parçanızı "günahıyla sevabıyla" 🙂 olduğu gibi 3D ortama aktarır.
- Bu da yüzey bozuklukları, ölçüm hataları veya üretim için gereksiz detayların CAD modeline taşınmasına yol açabilir.
- Dolayısıyla üretime uygun parametrik CAD modeli, genellikle uzman bir mühendis tarafından revize edilerek hazırlanmalıdır.
👉 Kısacası: “Evet, ama…” Doğrudan üretim için kullanmadan önce modelin kontrol edilmesi ve imalat toleranslarına göre optimize edilmesi gerekir.
❓Modellemede hangi CAD formatlarını teslim alabilirim?
Elde edebileceğiniz çıktı formatları, kullandığınız CAD yazılımına bağlıdır.
- SolidWorks, NX ve Solid Edge gibi yazılımlar Parasolid motorunu kullanır.
- CATIA ise genellikle STEP motorunu tercih eder.
Dolayısıyla elde edilen verileri STEP, XT veya IGES formatlarında dışa aktarabilirsiniz.
⚠️ Ancak unutmayın: Bu evrensel formatlar farklı CAD yazılımlarında sadece final CAD modelini açmanıza imkân tanır. Ürün ağacını göremezsiniz.
❓Modeli alıp SolidWorks, NX veya CATIA gibi kendi CAD yazılımlarımda kullanabilir miyim?
Evet, alacağınız CAD modeli, müşteriden imalat siparişi için gelen bir katı veya yüzey modeli ile aynı niteliktedir.Kesip biçebilir,Yeni geometriler ekleyebilir,Mevcut yüzeyleri revize edebilir,Ve yazılımınızın sunduğu ileri mühendislik araçlarını kullanarak datayı çözümleyebilirsiniz.
,Örneğin ; Siemens NX (Unigraphics) → Synchronous Modeling veya Freeform Surface Modeling ile Creo (PTC) → Flexible Modeling Extension (FMX) veya Style/ISDX ile bu tür revizyonları yapmanızı kolayaştırabilir.
⚠️ Burada dikkat edilmesi gereken nokta: STEP, IGES, XT gibi evrensel formatlarla çalışırken ürün ağacı gelmez. Model üzerinde yapacağınız revizyonlar genellikle direct modeling veya yüzey modelleme araçları ile gerçekleştirilir.
❓Tersine mühendislik hizmeti aldım. Ürün ağacını görmem gerekiyor ne yapabilirim?
Geomagic Design X (DX), klasik CAD yazılımlarından farklı olarak tarama datası üzerinden “parametrik model + feature tree” oluşturabilen endüstrideki en farklı tersine mühendislik yazılımlarından biridir.
🔹 Geomagic Design X’in Ürün Ağacı (Feature Tree) Özelliği
- DX içinde çalışırken Sketch, Extrude, Revolve, Loft, Fillet gibi CAD operasyonları ile modeli yeniden inşa edersiniz.
- Bu operasyonların tümü Design Intent Tree adı verilen ürün ağacında kayıtlıdır.
- Böylece model, NX / CATIA / SolidWorks gibi parametrik CAD yazılımlarındaki gibi “özellik bazlı” düzenlenebilir hale gelir.
- Export (Dışa Aktarma) Özelliği
LiveTransfer Teknolojisi
- Design X, SolidWorks, Siemens NX, PTC Creo, Autodesk Inventor, CATIA V5 gibi popüler CAD yazılımlarına doğrudan bağlantı kurabilir.
- Tek tuşla, DX’te oluşturulan ürün ağacı, seçtiğiniz CAD yazılımına aktarılır.
- Aktarım sırasında özellikler korunur (Extrude, Cut, Fillet, Sketch gibi).
Neutral Format Export (STEP, IGES, Parasolid)
- Eğer LiveTransfer kullanılmazsa, export edilen dosya yine sadece geometriyi (Imported Body) taşır.
- Yani ürün ağacı kaybolur, sadece katı model görünür.
❓Tersine mühendislik ve 3D modelleme arasında fark nedir?Tersine Mühendislik vs. Native Design
Bir kavramı karşılaştırmak gerekiyorsa, tersine mühendisliğin karşısında duran yöntem “native design”dır.
- Native Design: Ürün sıfırdan CAD ortamında tasarlanır, ölçüler ve parametrik ilişkiler yazılım içinde tanımlanır, ürün ağacı (feature tree) bulunur.
- Tersine Mühendislik: Fiziksel bir objeden hareketle, o parçanın dijital modelini yeniden oluşturma yöntemidir. Bu, her zaman 3D tarayıcı ile olmak zorunda değildir. Geleneksel yöntemlerle (kumpas, mikrometre, CMM vb.) ölçüm yapılarak parçanın birebir CAD çizimi çıkarılması da tersine mühendislik kapsamındadır.
Bu makalede ele alınan tersine mühendislik, fiziksel objelerin 3D tarama teknolojileri kullanılarak dijital ortama aktarılması süreciyle ilgilidir.
Not: Tersine mühendislik yalnızca mekanik ve imalat dünyasında değil; yazılım endüstrisinde, patent araştırmalarında, hatta biyomedikalde farklı uygulama alanlarına sahiptir. Ancak bu konular burada kapsam dışıdır.
❓Auto Surface ile parametrik modelleme arasındaki fark nedir?
Auto Surface (Otomatik Yüzey Kaplama)
- Tarama datası (mesh/STL) üzerinden yazılım otomatik olarak yüzeyler oluşturur.
- Çıktı genellikle Non-parametric / freeform yüzey modeli olur.
- Ürün ağacı (feature tree) olmaz, model “Imported Body” gibi açılır.
- Karmaşık organik formlar (döküm parçalar, medikal implantlar, sanatsal objeler) için idealdir.
- Avantajı: Çok hızlıdır, birkaç tıklama ile tam yüzey elde edilir.
- Dezavantajı: Ölçüsel revizyon yapmak zordur; çünkü geometriler parametrik olarak tanımlı değildir.
🔹 Parametrik Modelleme
- Tarama datası referans alınarak, kullanıcı manuel olarak:
- Sonuç ürün ağacı ile birlikte gelir → ölçüler, kısıtlamalar, ilişkiler saklanır.
- Mekanik parçalar (mil, gövde, kapak, flanş gibi geometriler) için idealdir.
- Avantajı: Revizyon kolaydır; örneğin bir deliğin çapını 10 mm’den 12 mm’ye değiştirmek saniyeler sürer.
- Dezavantajı: Daha fazla zaman alır, kullanıcıdan CAD ve imalat tecrübesi ister
❓Tarama datasından elde edilen modelim hangi ölçüde orijinal parçaya sadık olur?
Bu sorunun cevabı, parçanın ve elde edilen datanın hangi amaçla kullanılacağına bağlıdır.
- Tarama cihazları, 0,01 mm’den başlayan hassasiyetlerle nokta bulutu verisi üretebilir.
- CAD yazılımları, mikron seviyesinde uzlaşma ile yüzey ve katı modeller oluşturmanıza imkân tanır.
- Ancak sonuç sadece cihazın ve yazılımın kabiliyetine değil, parçanın kendisine de bağlıdır. Çünkü:
Bu nedenle parçayı birebir ve kusursuz şekilde kopyalamak istisnai durumlar dışında beklenmez ve çoğu zaman önerilmez.
👉 Eğer parçayı yeniden üretmek istiyorsanız:
- Küçük kusurları ve çarpılmaları göz ardı ederek,
- Fonksiyonel özelliklerini (montaj yüzeyleri, delik eksenleri, birleşme noktaları, kritik ölçüler) koruyarak,
- Seçilecek üretim metodunun kısıtlamalarını dikkate alarak, bir 3D CAD model oluşturmak en doğru yaklaşım olacaktır
❓Elde ettiğiniz CAD Modeli Nasıl Doğrulayabilirsiniz?
1. Kullanılan 3D Tarama Cihazını Doğrulayın
- Öncelikle tersine mühendislik için kullanılan tarama cihazının endüstriyel sınıfta olduğundan emin olun.
- Endüstriyel tarayıcılar, yüksek hassasiyet (±0,01–0,03 mm) ve tekrarlanabilirlik değerleri sunar.
- Yanlış ölçüm → hatalı modelleme → hatalı üretim zinciri doğurur. Bu yüzden güvenilir veri kaynağıyla başlamak kritik önemdedir.
2. CAD Modeli ile Tarama Verisini Karşılaştırın
Modelinizin doğruluğunu anlamak için STL data (mesh/nokta bulutu) ile CAD modeli üst üste çakıştırılır. Bu sayede:
- Renk Dağılım (Color Map) Analizi: Parçanın her bölgesinde CAD ile tarama datası arasındaki sapmalar görsel olarak renklerle gösterilir.
- Kesit Analizi: Farklı düzlemlerde kesitler alınarak CAD model ile tarama datası arasındaki sapmalar ölçülür.
- 2D / 3D Ölçülendirme: Kritik boyutlar CAD modelinden alınarak tarama datasıyla karşılaştırılır.
3. Konvansiyonel Ölçüm Yöntemleriyle Kontrol
- Kumpas, mikrometre gibi klasik ölçüm aletleriyle parçanın kritik bölgelerini ölçün.
- Bu değerleri CAD modelinizle kıyaslayarak ek bir güvence sağlayabilirsiniz.
✅ Sonuç: CAD modelinizin doğruluğunu teyit etmek için önce güvenilir tarama verisinden emin olun, ardından CAD ile STL datasını üst üste çakıştırarak çeşitli analizler yapın. Kritik bölgelerde konvansiyonel ölçüm aletleriyle doğrulama yapmak da son derece faydalı olacaktır.
❓Tersine Mühendislik Süresi Ne Kadardır?
Tersine mühendislik süresi, doğrudan parçanın boyutu, geometrik karmaşıklığı ve detay seviyesi ile ilişkilidir.
🔹 1. Tarama Süresi
- Küçük ve orta boy parçalar için tarama işlemi genellikle dakikalar içinde tamamlanabilir.
- Daha büyük parçalar (ör. bir kamyon damperi, büyük kalıplar, ağır makine gövdeleri) için süre birkaç saate kadar uzayabilir.
🔹 2. 3D Modelleme Süresi
- Modelleme süresi taramadan çok daha değişkendir.
- Bazen küçük ama çok detaylı bir parça, büyük fakat geometrik olarak basit bir parçadan daha uzun sürede modellenebilir.
- Karmaşık yüzeyler, organik formlar, çok sayıda delik ve birleşim noktası süreyi ciddi biçimde artırır.
🔹 3. Genel Değerlendirme
- Tarama → Dakikalar / Saatler
- Modelleme → Saatler / Günler (parça detayına göre)
✅ Özetle: Tersine mühendislikte tarama süresi öngörülebilir ve kısa iken, asıl zaman alan kısım modelleme aşamasıdır. Küçük bir parçanın modeli bazen büyük bir parçadan daha uzun sürede tamamlanabilir. Süreyi belirleyen en önemli faktör parçanın karmaşıklığı ve detay seviyesidir.
📌 Tersine Mühendislik Hizmeti Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
1️⃣ Kullanılan Donanım ve Yazılım
- 3D Tarama Cihazı: Endüstriyel sınıfta, yüksek hassasiyet ve tekrarlanabilirlik sunmalı (örn. ±0,01–0,03 mm).
- CAD / RE Yazılımı: Geomagic Design X, NX, Solidworks , PolyWorks, GOM Inspect gibi güvenilir yazılımlar hakim seviyede kulana firmalar tercih edilmelidir.
- Uyumluluk: Sonraki süreçlerde kullanacağınız CAD sistemleriyle uyumlu formatlarda data talep edin (STEP, IGES, Parasolid, Native CAD). Tedarikçiniz size STL data öneriyorsa bu tamamlanmış bir Tersine Mühendislik Hizmeti değildir.!!
2️⃣ Ölçüm Doğruluğu ve Kalite Kontrol
- Tarama sonrası elde edilen verilerin kalibrasyonlu cihazlarla toplandığından emin olun.
- Hizmet sağlayıcıdan renk haritalı sapma analizi (CAD vs. tarama datası) talep edin.
- Kritik bölgeler için gerekirse kumpas / mikrometre ile ek ölçüm karşılaştırmaları yapılmasını isteyin.
3️⃣ Teslimat Formatı ve İçeriği
- CAD Model: STEP, IGES, Parasolid olabilir.
- STL/Mesh Data: Ham tarama datası mutlaka teslim alın.
- Raporlama: Hizalama raporu, sapma analizleri, kesit ölçümleri gibi doğrulama çıktıları eklenmeli.
- Revizyon Kolaylığı: Modele ürün ağacı (feature tree) isteniyorsa, bu baştan talep edilmeli.
4️⃣ Hizmetin Amacına Göre Yaklaşım
- Yedek Parça Üretimi: Küçük kusurlar göz ardı edilip fonksiyonel yüzeyler esas alınmalı.
- Kalite Kontrol: Orijinal parçaya sadakat maksimum seviyede korunmalı.
- Tasarım Revizyonu: Parametrik modelleme tercih edilmeli, tasarım niyeti geri kazanılmalı
- Benchmark/Karşılaştırma Analizi
Bunları belirlerseniz hem bütçeniz optimize edebilir, hem de ihtiyacınıza en uygun sonucu elde edebilirsiniz.
5️⃣ Sözleşme ve Gizlilik
- Teslimat süresi ve revizyon hakları net belirlenmeli.
- Fiyatlandırma kriterleri (tarama + modelleme ayrı mı, paket mi?) netleşmeli.
- NDA (Gizlilik Sözleşmesi) imzalanmalı; özellikle patentli, özgün veya stratejik parçalar için.
❓Tarama Datasını Siz Getirirseniz, Sadece Modelleme Hizmeti Alabilir misiniz?
Evet, bu mümkündür. Elinizdeki tarama datasını (STL, OBJ, PLY vb.) bir firmaya vererek yalnızca 3D modelleme hizmeti alabilirsiniz. Ancak burada kritik bir husus vardır:
- Modelleme yapan kişi/kurum, tarama sürecinin doğruluğundan sorumlu olamaz.
- Eğer tarama datasında eksik bölgeler, hatalar, gürültü veya kalibrasyon problemleri varsa, bu doğrudan CAD modelin kalitesini etkiler.
- Dolayısıyla modelleme hizmetini alan taraf, tarama verisinin kalitesinden kendisi sorumlu olur.
✅ Önerilen Yaklaşım
- Mümkünse tarama ve modelleme hizmeti tek bir kurum/ekip tarafından verilmelidir.
- Böylece hem taramanın doğruluğu hem de modellemenin kalitesi tek sorumluluk altında olur.
- Hatalar ve revizyonlarda muhatap tek bir taraf olur, işin yönetimi kolaylaşır.
❓Ürün Fotoğraflarından Tersine Mühendislik Yapılabilir mi?
Hayır, doğrudan tersine mühendislik yapılamaz. Çünkü tersine mühendislik, ölçüsel doğruluk gerektirir. Fotoğraflar ise yalnızca görsel bilgi sağlar, ölçü bilgisi içermez.
🔹 Fotoğraflar Ne Sağlar?
- Ürünün tasarımını, formunu ve genel geometrisini görmeyi sağlar.
- Konsept modelleme veya endüstriyel tasarım süreci için referans olabilir.
- Görsel bazlı yaklaşık 3D model üretilebilir (örn. Blender, 3ds Max gibi yazılımlarda).
- Ama bu modeller üretim için uygun değildir, çünkü ölçüler güvenilir değildir.
🔹 Tersine Mühendislik İçin Gerekli Olanlar
- 3D Tarama (lazer/optik tarayıcı)
- veya konvansiyonel ölçüm aletleri (kumpas, mikrometre, CMM)
- Böylece parçanın ölçüsel olarak doğru geometrisi çıkarılır.
- Rakip Ürünü Karşılaştırmak İçin Tersine Mühendislik Şart mı?
Hayır, bu durumda mutlaka CAD modelleme yapmanıza gerek yoktur.
❓Rakip Ürünü Karşılaştırmak İçin Tersine Mühendislik Şart mı?
- Endüstriyel bir 3D tarayıcı ile elde edeceğiniz STL veri seti, parçanın mevcut durumunu birebir yansıtır.
- Bu STL datası doğrudan analiz yazılımlarına aktarılabilir:
- Bu yazılımlar sayesinde:
👉 Yani rakip ürünün CAD modeli çıkarılmadan, doğrudan tarama datası üzerinden karşılaştırma ve kalite kontrol çalışmaları yapılabilir.
❓Boyutsal Kalite Kontrol Raporu oluşturmak için parçanın CAD modelini elde etmem mi gerekiyor?
Hayır. Bu oldukça sık sorulan ve maalesef yanlış bir yaklaşımdır.
Tersine mühendislik ile 3D modelleme yapıldığında, parçanın ölçülerine yaklaşırsınız; ancak bu süreç, doğrudan kalite k ontrol için gerekli doğruluk garantisini vermez.
Boyutsal kalite kontrol için özel yazılımlar kullanılır:
- GOM Inspect
- PolyWorks Inspector
- Geomagic Control X
Bu yazılımlar, tarama verisi (STL/mesh) ile CAD modeli (varsa) arasında doğrudan karşılaştırma yapabilir, teknik resimde belirtilen toleransları sorgulayabilir ve detaylı kalite kontrol raporları üretebilir.
⚠️ Yani kalite kontrol raporu için mutlaka CAD modeline ihtiyaç yoktur; doğru yazılım altyapısı ile tarama datası üzerinden de kapsamlı ölçüm ve analiz yapılabilir.
Eğer bu aşamaya kadar yazımı okuduysanız sanırım bu işe ilginiz var :) Daha fazl a bilgi ve uygulama demosu , ücretsiz eğitimlerimiz için lütfen bana mail atın.
Whatsapp üzerinden iletişim kur 
